پرواز 655 "ایران ایر"
پنجشنبه, ۱۲ تير ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۱۹
نوید شاهد - «روز 12 تیر 1367 هر ساله یادآور واقعه ای مهم برای مردم ایران است. روزی که در آن ناو هواپیمابر وینسنس آمریکایی یک فروند هواپیمای مسافربری ایرباس هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که از بندرعباس عازم دبی بود را با یک فروند موشک ریم استاندارد 66 متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در ارتفاع 12 هزار پایی بر فراز خلیج فارس سرنگون کرد و تمامی 290 سرنشین آن که شامل 46 مسافر غیرایرانی و ۶۶ کودک که 6 نفر از آنها از استان چهارمحال و بختیاری بودند، به شهادت رسیدند.»
به گزارش نويد شاهد چهارمحال و بختياري؛ روز 12 تیر 67 هر ساله یادآور واقعه ای مهم برای مردم ایران است. روزی که در آن ناو هواپیمابر وینسنس آمریکایی یک فروند هواپیمای مسافربری ایرباس هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که از بندرعباس عازم دبی بود را با یک فروند موشک ریم استاندارد 66 متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در ارتفاع 12 هزار پایی بر فراز خلیج فارس سرنگون کرد و تمامی 290 سرنشین آن که شامل 46 مسافر غیرایرانی و 66 کودک بودند، به شهادت رسیدند.
در این حادثه 6 نفر از مسافرین هواپیما به نام‌های " اردشیر خسروی فارسانی، عبده محمد نوروزی چلیچه، اسفندیار شیروانی فیل آبادی، شمس علی عزیزی سورشجانی، احمد عالی پور سورشجانی، سید جواد موسوی خویی" از استان چهارمحال و بختیاری بودند.
بنابر گفته ها این واقعه، از نظر میزان تلفات انسانی، هشتمین جنایت مرگبار هوایی تاریخ است.
داغی که بر دل‌ها نشست
روز یکشنبه 12 تیر 1367 هواپیمای ایرباس آ-300 متعلق به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه بین‌المللی بندرعباس به زمین نشست و طبق برنامه پیش‌بینی شده، قرار بود این هواپیما با شمارهٔ پرواز 655 به همراه 274 مسافر (با ملیت‌های ایرانی، اماراتی، یوگسلاوی، پاکستانی، هندی و ایتالیایی) و 16 خدمهٔ پرواز که در مجموع 290 نفر می‌شدند در ساعت 10 صبح به مقصد دبی، امارات متحده عربی پرواز کند.
خلبان این هواپیما، کاپیتان محسن رضائیان بود که بیش از هفت هزار ساعت پرواز را در کارنامهٔ خود داشت. هواپیما ایرباس آ-300 با 15 دقیقه تأخیر، در ساعت 10:17 صبح به وقت ساعت رسمی ایران، از فرودگاه بین‌المللی بندرعباس به مقصد فرودگاه بین‌المللی دبی برخاست. مدت پرواز تا دبی 28 دقیقه و حداکثر ارتفاع تا 14 هزار پا (4٬300 متر) تعیین شد. دقایق نخستین پرواز و مراحل اوج‌گیری تا ارتفاع 12 هزار پایی مطابق طرح پرواز انجام شد و خلبان به‌طور پیوسته با برج مراقبت فرودگاه بندرعباس و مرکز کنترل راه‌های هوایی ایران و امارات متحده تماس داشت.
چند لحظه پیش از ورود هواپیمای ایرباس آ-300 به منطقه کنترل هوایی امارات، در محلی به نام «مولبیت»، خلبان به مرکز کنترل هوایی کشور اطلاع داد که قصد دارد به ارتفاع 14 هزار پایی صعود کند.
ناو جنگی وینسنس آمریکا در تاریخ هفتم خرداد از بندر سن دیه گو وارد خلیج فارس شده بود. وظیفه اصلی " ایچنر مارک "، کشف هدف‌های پرنده، اعم از موشک، هواپیما و پردازش اطلاعات، تعقیب صد‌ها هدف به‌طور همزمان و کنترل آتش آنها بود. هم‌چنین این ناو جنگی به انواع موشک زمین به هوا، هدایت لیزری، فینیکس حرارتی و... با برد بیش از 408 کیلومتر نیز مجهز بود.
در ساعت 10:22 ناو جنگی وینسنس آمریکا که به حریم آب‌های ایران وارد شده بود، به دستور ناخدا ویل راجرز، فرمانده ناو وینسنس، موشک استاندارد را به سوی پرواز 655 شلیک کرد. ناگهان هواپیما از صفحه رادار‌های زمینی محو شده و در آب‌های خلیج فارس سقوط کرد. با عدم اطلاع از سرنوشت هواپیما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دبی، پیگیر سرنوشت پرواز ۶۵۵ شده، ولی آنها اظهار بی‌اطلاعی کردند. بلافاصله ستاد تأمین استان هرمزگان، وضعیت اضطراری اعلام و فعالیت خود را آغاز کرد. با شناسایی دقیق محل سقوط، بالگرد‌ها و شناور‌ها به موقعیت 26 و 43 عرض شمالی و 56 درجه و 3 دقیقه طول شرقی منتقل شدند.
نکته ای که در اینجا جلب توجه می کند، سخنان مقامات آمریکایی است که بلافاصله پس از این واقعه اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف-14 جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داده‌اند. پس از روشن شدن نوع هواپیما، آمریکا مدعی شد که در این مورد مرتکب اشتباه شده‌اند، اما شواهد بعدی این نظر آنان را مردود جلوه داد. مقامات نظامی آمریکا اعلام کردند که هواپیمای ایرباس ایران در خارج از مسیر هوایی پرواز می‌کرده و رزم‌ناو آمریکایی نیز 7 بار اخطار رادیویی برای هواپیمای ایران مخابره کرده، ولی جوابی دریافت نکرد.
اگر گزارش کامل تیم حقیقت یاب ایکائو که در پایین آورده شده است را به دقت بخوانیم، شاید ابعاد این واقعه به شکل بهتری برای ما روشن شود.
گزارش تیم حقیقت یاب ایکائو
در جلسهٔ فوق‌العاده شورای ایکائو (سازمان هوانوردی غیرنظامی بین‌المللی) در روز ۱۴ ژوئیه ۱۹۸۸ (۲۳ تیر ۱۳۶۷) تصمیم گرفته شد که یک تیم حقیقت‌یاب برای بررسی عواملی که منجر به نابودی هواپیما شده‌است، تشکیل شود. نمایندگان ایران و آمریکا آمادگی خود را برای همکاری با تیم تحقیق اعلام کردند. در گزارش این کمیته در مورد اتفاقات منجر به سرنگونی آمده‌است:
«هفت دقیقه پس از بلند شدن از فرودگاه بندرعباس، ۱۱ مورد اخطار از سوی کشتی‌های جنگی آمریکا به هواپیمای ایرانی اعلام شد. ۷ مورد توسط ناو وینسنس بر روی فرکانس ۲۴۳ مگاهرتز، یک اخطار توسط ناو سایدز بر روی همین فرکانس و ۳ اخطار دیگر بر روی فرکانس اضطراری ۱۲۱/۵ مگاهرتز به هواپیمای ایرباس داده شد. از این ۱۱ مورد، ۷ مورد بر روی طول موج ۲۴۳ مگاهرتز بود که مخصوص هواپیمای نظامی است و ایرباس تجهیزات لازم برای شنیدن آنها را نداشت (طبق دستور ایران‌ایر همه هواپیما‌ها باید در مدت پرواز در منطقهٔ خلیج فارس بر روی فرکانس ۱۲۱/۵ مگاهرتز به گوش باشند). در این هنگام بحث زیادی میان بخش‌های اطلاعات جنگی سه ناو آمریکایی وینسنس، مونتگمری و سایدز درگرفت.
«هفت دقیقه پس از بلند شدن از فرودگاه بندرعباس، ۱۱ مورد اخطار از سوی کشتی‌های جنگی آمریکا به هواپیمای ایرانی اعلام شد. ۷ مورد توسط ناو وینسنس بر روی فرکانس ۲۴۳ مگاهرتز، یک اخطار توسط ناو سایدز بر روی همین فرکانس و ۳ اخطار دیگر بر روی فرکانس اضطراری ۱۲۱/۵ مگاهرتز به هواپیمای ایرباس داده شد. از این ۱۱ مورد، ۷ مورد بر روی طول موج ۲۴۳ مگاهرتز بود که مخصوص هواپیمای نظامی است و ایرباس تجهیزات لازم برای شنیدن آنها را نداشت (طبق دستور ایران‌ایر همه هواپیما‌ها باید در مدت پرواز در منطقهٔ خلیج فارس بر روی فرکانس ۱۲۱/۵ مگاهرتز به گوش باشند). در این هنگام بحث زیادی میان بخش‌های اطلاعات جنگی سه ناو آمریکایی وینسنس، مونتگمری و سایدز درگرفت.
قدرت منطق و منطق قدرت؛ دارایی ما در مقابل استکبار
بامداد روز پنجشنبه ۳۰ ام خردادماه خبری در رسانه‌ها با عنوان سرنگونی پهپاد متجاوز گلوبال هاوک آمریکایی مطرح شد. پهپادی که با تجاوز به حریم هوایی کشورمان در حوالی منطقه روبروی کوه مبارک هدف حمله پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران قرارگرفت. اصول عملیاتی این پهپاد با پرواز در ارتفاع بالاتر و پرواز هواپیمای بوئینگ P-۸ در ارتفاع پایین‌تر انجام می‌شود. در واقع، اطلاعات جمع آوری شده توسط این پهپاد با ارسال به اتاق عملیات و اطلاعات مستقر در این هواپیما جمع آوری شده و پس از پردازش، به یکی از ۵ فرماندهی جهانی آمریکا ارسال می‌شود. طبیعتا با توجه به منطقه‌ای که این پهپاد در آن پرواز می‌کرد این اطلاعات به فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) ارسال می‌شد.
چند روز پس از این حادثه، سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی زاده فرمانده هوای فضای سپاه در کنفرانس خبری که به مناسبت سرنگونی این حادثه برگزار شد گفت که این پهپاد به فضای سرزمینی ما این هواپیما جاسوسی تجاوز کرده و اکنون قطعات آن در اختیار ما است.
چند روز پس از این حادثه، سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی زاده فرمانده هوای فضای سپاه در کنفرانس خبری که به مناسبت سرنگونی این حادثه برگزار شد گفت که این پهپاد به فضای سرزمینی ما این هواپیما جاسوسی تجاوز کرده و اکنون قطعات آن در اختیار ما است.
اما نکته قابل تامل این ماجرا در آنجاست که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران همزمان با مورد اصابت قرار دادن پهپاد MQ_۴ C می‌توانستند یک هواپیمای سرنشین دار دیگر آمریکایی‌ها را هم هدف قرار دهند که البته این کار را انجام ندادند.
سردار حاجی زاده در این کنفرانس خبری تاکید کرد در این نزدیکی این هواپیما یک هواپیمای با ۳۵ نفر سرنشین پرواز می‌کرد که می‌توانستیم آن را هم سرنگون کنیم، اما این کار را انجام ندادیم.این سخنان نشان از این دارد که ما منطق قدرت و قدرت منطق داریم و کاری که آمریکا با شلیک ۲ موشک به هواپیمای مسافربری ما انجام داد انجام ندادیم، در حالیکه قادر به تلافی آن و نابودی هواپیمای پیشرفته و گران قیمت بوئنیگ P-۸ در نزدیکی پهپاد گلوبال هاوک بودیم. 
آن روز که آمریکا به همراه سایر متحدانش با تجهیز رژیم بعث عراق و صدام حسین جنگ تحمیلی هشت ساله‌ای را علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی و مردم بی گناه آن آغاز کرد و با تمام توان خود هدفی جز نابودی انقلاب اسلامی و چند پاره کردن کشور نداشت و تمام تجاوزات و حملاتی که در انجام آن به رژیم بعث عراق کمک کرد از یاد هیچ یک از مردم ایران نرفته است. اما امروز ایران اسلامی به کمک پیشرفت‌های دفاعی و دانش متخصصان خود در نقطه‌ای از قدرت منطقه‌ای و اقتدار بین المللی ایستاده است که بسیاری از قدرت‌های دنیا همچون آمریکا مقهور قدرت آن شده اند.
بوئنیگ P-۸
آن روز که آمریکا به همراه سایر متحدانش با تجهیز رژیم بعث عراق و صدام حسین جنگ تحمیلی هشت ساله‌ای را علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی و مردم بی گناه آن آغاز کرد و با تمام توان خود هدفی جز نابودی انقلاب اسلامی و چند پاره کردن کشور نداشت و تمام تجاوزات و حملاتی که در انجام آن به رژیم بعث عراق کمک کرد از یاد هیچ یک از مردم ایران نرفته است. اما امروز ایران اسلامی به کمک پیشرفت‌های دفاعی و دانش متخصصان خود در نقطه‌ای از قدرت منطقه‌ای و اقتدار بین المللی ایستاده است که بسیاری از قدرت‌های دنیا همچون آمریکا مقهور قدرت آن شده اند.
نظر شما
